Kuş Dünyasının Rekortmenleri - 2


İlginç Bilgiler
  • Gökdoğan (Falco peregrinus)
  • Kara ağaçkakan (Dryocopus martius)
  • Kulaklı orman baykuşu (Asio otus)

En hızlı kanat çırpan kuş: yakut boğazlı kolibri (Archilochus colubris) kur yaparken kanatlarını saniyede 200 kez çırparak, diğer sinek kuşlarının normalde saniyede 90 kanat çırpmasına kıyasla daha hızlı çırpabilir. Bu sinek kuşunun sırtı ve başı yanardöner yeşil, alt kısımları beyaz ve erkeklerin boğazı parlak kırmızıdır. Çok küçüktür, sadece 7 cm uzunluğundadır ve Mart-Temmuz ayları arasında ürer. Genel olarak sinek kuşları, kuşlar arasında en az sayıda tüye sahip olanlardır.

Dünyanın karada en hızlı kuşu, devekuşu (Struthio camelus) olup, koşarken saatte 72 km hıza ulaşabilir. Çoğu kuşun aksine, devekuşu uçamaz ve bu nedenle bu yüksek hızlara ulaşmak için güçlü bacaklarını kullanır.

Düz uçuşta en hızlı kuş: 2004 yılında, uydu etiketli bir boz başlı albatros (Thalassarche chrysostoma) için kaydedilen ortalama tahmini yer hızı 127 km/s olarak belirlendi. Albatros, bir Antarktika fırtınasının ortasında Güney Georgia'daki Bird Island'daki yuvasına dönerken bu hızı 8 saatten fazla sürdürdü. Boz başlı albatros ortalama 81 cm uzunluğundadır ve 2,2 m kanat açıklığına sahiptir. Türün ağırlığı 2,8 ila 4,4 kg arasında değişebilir ve ortalama kütlesi 3,65 kg'dır.

En yavaş uçan kuşlar küçük çulluk (Scolopax minor) ve çulluk (Scolopax rusticola) kuşlarıdır. Bu kuşların kur gösterileri sırasında 8 km/s hızla düşmeden uçtukları ölçülmüştür.

En hızlı yüzen kuş: Gento pengueni (Pygoscelis papua), yaklaşık 36 km/s maksimum hızla yüzebilir. Karşılaştırma yapacak olursak, Usain Bolt 2008 Pekin Olimpiyatları'nda 100 metreyi koşarak dünya rekoru kırdığında, ortalama hızı yaklaşık 37 km/s idi.

Dünyanın en hızlı uçan "av kuşu" türü tarakdiş'dir (Mergus serrator). Avrupa, Asya, Kuzey Amerika ve Grönland'daki tatlı su nehirleri ve göllerine özgü olan bu kuşun kaydedilen maksimum düz uçuş hızı 130 km'dir. Guinness Rekorlar Kitabı, Guinness Bira Fabrikası Genel Müdürü Sir Hugh Beaver'ın şu soruyu sormasının ardından kuruldu: "Avrupa'nın en hızlı av kuşu hangisidir?"

En hızlı koşan uçan kuş büyük yerkoşarı (Geococcyx californianus) olup, güneybatı ABD'ye özgü, çoğunlukla yerde yaşayan bir guguk kuşu türüdür. Bir araba tarafından kovalandığında, kısa bir mesafede oldukça etkileyici bir şekilde saatte 42 km hıza ulaşabilmektedir - bu hız, ünlü çizgi film benzerinin bile taklit etmekte zorlanacağı bir hızdır!

Bir kuş için en derin dalışı: Bir kuş için ölçülen en büyük derinlik, doğu Antarktika açıklarında bir imparator pengueni (Aptenodytes forsteri) tarafından ölçülen 564 metredir. Üç yıllık çalışma boyunca toplam 137.364 bireysel dalış kaydedildi. Bunlardan yalnızca %0,2'si 400 metreyi aştı ve ilginç bir şekilde, 500 metreyi aşan 12 dalışın hepsi aynı penguen tarafından gerçekleştirildi. Bu çalışma sırasında en uzun süren dalış 21,8 dakikaydı. Ancak 12 Nisan 2018'de Marine Ecology Progress Series dergisinde yayımlanan daha yeni bir makalede, bir imparator pengueninin 32,2 dakika boyunca su altında kaldığı belgeleniyor.

Bir kuş tarafından yapılan en hızlı dalış, yaklaşık 320 km/s terminal hıza ulaşan bir gökdoğan (Falco peregrinus) tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu hız, kuşun avını havada avlamak için yaptığı dik dalış sırasında elde edilir. Bazı deneysel dalışlar, bu türün daha yüksek hızlara ulaşabileceğini ve belki de 389 km/s hıza çıkabileceğini göstermiştir. 1999 yılında, Washington, ABD'den avcı ve doğancı Ken Franklin'e ait "Frightful" adlı bir Gökdoğan, yaklaşık 4,8 km yüksekten serbest bırakıldıktan sonra 389.46 km/s hızla dalış yaparken kaydedilmiştir. Frightful, deniz seviyesinden 5.182 m yükseklikteki bir Cessna 172 uçağından serbest bırakıldığında altı yaşında, 40,64 cm uzunluğunda, 997,9 gram ağırlığındaydı ve kanat açıklığı tam olarak 104,14 cm idi.

En büyük kuş yuvası, bir çift ak başlı kartal / kel kartal (Haliaeetus leucocephalus) ve muhtemelen onların halefleri tarafından, ABD, Florida, St. Petersburg yakınlarında inşa edilmiş olup 2,9 m genişliğinde ve 6 m derinliğindedir. 1963 yılında incelenmiş ve iki tondan fazla olduğu tahmin edilmiştir.

En küçük yuvalar, sinek kuşları tarafından yapılır. Jamaika arı kolibrisi (Mellisuga minima) yuvasının boyutu ceviz kabuğunun yaklaşık yarısı kadar küçüktür, ayrıca daha derin ama daha dar olan Küba arı kolibrisi (M. helenae) yuvası ise parmak ucu kadar küçüktür.

Bir kuş için kaydedilen en yüksek irtifa, 29 Kasım 1973'te Fildişi Sahili, Abidjan üzerinde ticari bir uçakla çarpışan benekli akbaba (Gyps rueppelli) için 11.300 m'dir. Çarpma, uçağın motorlarından birine zarar vererek kapanmasına neden oldu, ancak uçak başka bir olay olmadan güvenli bir şekilde indi. Kuşun yeterli tüy kalıntısı, Amerikan Doğa Tarihi Müzesi'nin bu yüksekten uçan kuşun pozitif bir kimliğini belirlemesine olanak tanıdı; bu kuş 6.000 m'nin üzerinde nadiren görülür.

En yüksekte yaşayan kuş, parlak siyah renkli ve kırmızı bacaklı olan sarı gagalı dağ kargasıdır (Pyrrhocorax graculus). İspanya'nın yüksek iç kesimlerindeki uçurumlara ve dağ meralarına, Güney Avrupa ve Kuzey Afrika'dan doğuya doğru Nepal de dahil olmak üzere Orta Asya'ya özgü olan bu kuş, genellikle deniz seviyesinden 6.500 m'ye kadar yüksekliklerde yaşar ve ürer, ancak dağcılar tarafından 8.235 m'ye kadar yükseklikte leş yiyen örnekler de kaydedilmiştir.

Küçük yeşil arıkuşu (Merops orientalis), Orta Doğu'daki Ölü Deniz bölgesinde deniz seviyesinin 400 m altında yuvalanır. Bu, bir kuş türü için kaydedilmiş en düşük yuvalanma yüksekliğidir.

En geniş görüş açısı: Çulluk kuşunun (Scolopax rusticola) gözleri başının oldukça gerisinde yer aldığından, 360° görüş açısına sahiptir. Bu sayede, başının etrafını ve hatta üstünü hareket ettirmeden görebilir.

Yeni Zelanda'dan boz kivi (Apteryx australis), vücut boyutuna göre en büyük yumurtaları bırakır. 1,7 kg ağırlığındaki bir dişi kiwi, 406 g ağırlığında bir yumurta bırakmıştır; bu yumurta, dişi kivinin toplam vücut kütlesinin neredeyse dörtte biridir.

Şaşırtıcı bir şekilde, en büyük yumurtaları bırakan kuş olmasına rağmen, vücut ağırlığına göre en küçük yumurtaları bırakan kuş devekuşudur (Struthio camelus). Bunun nedeni, devekuşu yumurtasının ağırlığının kuşun toplam ağırlığının yalnızca %1,4-1,5'ine denk gelmesidir. Benzer bir yüzdelik oran, imparator pengueni (Aptenodytes forsteri) için de kaydedilmiştir

Mevcut kuş türlerinin ürettiği en dayanıklı yumurta, 115 kg ağırlığındaki bir insanın ağırlığına dayanabilen devekuşunun (Struthio camelus) yumurtasıdır.

Bir kuş tarafından bırakılan en küçük yumurta, Jamaika arı kolibrisinin (Mellisuga minima) yumurtasıdır. Uzunluğu 10 mm'den az olan iki numune 0,365 g ve 0,375 g ağırlığındaydı.

Kaydedilen en hızlı gagalama oranına sahip kuş kara ağaçkakandır (Dryocopus martius). Palaearktik Bölgesi'nin çoğundaki olgun ormanlara özgü olan bu karga büyüklüğündeki, kırmızı taçlı türün günde 12.000 gagalama hızıyla ağaçları gagaladığı kaydedilmiştir.

Vücut boyutuna oranla, en uzun dile sahip kuş, ağaçkakanların Avrupa'daki akrabası olan boyunçeviren kuşuna (Jynx torquilla) aittir. Dili, 16,5 cm'lik vücut uzunluğunun (kuyruk tüyleri hariç) üçte ikisi kadardır.

Herhangi bir kuş için kayıtlara geçen en uzun aralıksız oruç, inanılmaz bir şekilde 134 gün süren bir erkek imparator pengueni (Aptenodytes forsteri) içindi. Bir erkek imparator pengueni denizden karaya ulaştığında, üreme kolonisine karadan seyahat ederken, bir dişiye kur yaparken, tek yumurtasını 62-67 gün kuluçkaya yatırırken (dişinin hiçbir rol almadığı bir iş), dişinin geri dönmesini beklerken ve denize geri dönerken genellikle yemek yemez. Ancak tekrar denize ulaştığında beslenir. Fakat, 3-4 cm kalınlığında olabilen bol miktarda deri altı yağ rezerviyle hayatta kalarak bu zorunlu oruca (bu süre zarfında vücut ağırlığı yarı yarıya azalır) dayanabilir.

Vücut boyutuna göre en uzun parmaklara sahip kuş türü, sarı alınlı jakana (Jacana spinosa)'dır. Meksika ve Büyük Antiller'den Panama'ya kadar yayılan bu kuş, sadece tavuk büyüklüğündedir. Ancak her biri yaklaşık 7 cm uzunluğundaki dört oldukça uzun parmağı, tam olarak açıldığında 168 cm²'lik bir alanı kaplar. Bu uzun parmaklar, jakananın göletler ve bataklıklardaki su zambakları ve diğer yüzeydeki bitkilerin üzerinde yürüyebilmesini sağlar.

En uzun gaga, Avustralya pelikanına (Pelecanus conspicillatus) aittir ve 34-47 cm uzunluğundadır. Vücut uzunluğuna oranla en uzun gagaya sahip kuş ise And Dağları'ndan Venezuela'dan Bolivya'ya kadar yayılan kılıç gagalı kolibri (Ensifera ensifera) kuşudur. Gagasının uzunluğu 10,2 cm olup, kuşun gerçek vücudundan (kuyruk hariç) daha uzundur.

Vücut uzunluğuna oranla en kısa gagalara, özellikle neredeyse hiç gagası olmayan parlak yelyutan (Collocalia esculenta) gibi daha küçük apodidae ailesine ait kuşlar sahiptir.

Tüy yoğunluğu en yüksek olan kuş ailesi penguenlerdir. 1967 yılında yayımlanan The General Biology and Thermal Balance of Penguins adlı kitabında, Dr. Bernard Stonehouse, imparator, adeli, sarı sürmeli ve küçük penguenlerinde santimetrekare başına 11 ila 12 tüy saymıştır. Her tüyün kontrol edilebilmesini sağlayan küçük kaslar bulunur. Karada, tüyler dik durarak ısı yalıtımı için hava hapseder, suda ise yassılaşarak su geçirmez bir bariyer oluşturur.

En uzun kuluçka süresi Avustralya'daki bir benekli megapod (Leipoa ocellata) yumurtasında kaydedildi ve normalde 62 gün olan yumurtadan çıkma 90 gün sürdü.

En kısa kuluçka süresi, kulaklı toygar (Eremophila alpestris), küçük ak gerdanlı ötleğen (Sylvia curruca / Curruca curruca) ve bazı diğer küçük ötücü kuş türlerinde 10 gündür.

Kuzey Antarktika ve Subantarktik adalara özgü olan kral penguenler (Aptenodytes patagonicus), 13-16 ay süren en uzun üreme döngüsüne sahip penguen türüdür. Yavrularının uçuş tüylerini (yani ilk su geçirmez tüylerini) geliştirmesi 10-13 ay sürebilir, ki bu da tüm kuşlar arasında bir rekordur. Bu tür, her üreme döneminde tek bir yumurta bırakır ve anne-baba dönüşümlü olarak bu yumurtayı kuluçkaya yatırır. Yavru yumurtadan çıktıktan sonra, ebeveynler yaklaşık altı hafta boyunca sırayla yavruyu besler, ardından her iki ebeveyn de dokuz ay boyunca denize açılarak beslenir. Bu süre zarfında yavrular, kolonide kendi başlarına bırakılır. Yavrular bu dönemde hâlâ su geçirmez olmayan tüylerle kaplı olduklarından okyanusa gidip avlanamazlar, bu nedenle bu sürenin büyük bir kısmında, 3-5 ay kadar uzun bir süre boyunca aç kalmak zorunda kalırlar. Ebeveynler sonunda döndüğünde, yavrularını ilk su geçirmez tüylerini çıkarana kadar birkaç ay daha beslemeye devam ederler. Daha büyük kral penguen yavruları, neredeyse yetişkinlerle aynı boyuttadır, ancak o kadar farklı görünürler ki, ilk kaşifler bunların aslında iki ayrı penguen türü olduğunu düşünmüşlerdir. Yaklaşık 70-100 santimetre boyunda olan kral penguenler, yaşayan penguen türleri arasında en büyük ikinci türdür; birinci İmparator pengueni (Aptenodytes forsteri) dir.

Baykuşlar (Strigiformes takımı), başlarını herhangi bir hayvandan daha fazla döndürebilme yeteneğine sahiptir. Başlarını tam bir dönüşte 540 derece veya yarım dönüşte sola ve sağa 270 derece döndürebilirler (başlangıç noktası öne dönük olacak şekilde). Bu inanılmaz yetenek, özellikle geceleri çok keskin olan görme yeteneklerine rağmen, gözlerini hareket ettirememe (yani sadece düz ileriye bakabilme) durumları nedeniyle oldukça faydalıdır. Bu esneklik, baykuşların boynunda bulunan 14 servikal (boyun) omur sayesinde mümkün olur; bu sayı, insanlardaki yedi omurla karşılaştırıldığında oldukça fazladır. Ayrıca, omurların yapısı ve karotis arterinin (boyun atardamarı) boyutu ve yapısındaki adaptasyonlar da bu aşırı dönüşün beyne giden kan akışını kesmeden gerçekleşmesini sağlar.

👉 Diğer rekorlar için tıklayınız...
 

Yorum Yaz

Yorumlar (0)