Kuş Gözlemciliği


Kuş Gözlemciliği Nedir?

Kuş gözlemciliği, kuşları doğal ortamlarında gözlemleme ve tanımlama faaliyetidir. Bu faaliyeti yapanlara da kuş gözlemcisi denir.

Daha ayrıntılı açıklamak gerekirse: kuş gözlemciliği; doğayı kuşların dünyasından tanımayı sağlayan, kuşları ve davranışlarını doğal yaşam alanlarında izlemek, seslerini dinlemek, türleri tespit etmek, sayım yapmak gibi faaliyetleri içeren bir etkinliktir.

Kuş gözlemciliği, biyoçeşitliliğin değeri konusunda yerel halkın eğitiminde ve başarılı koruma ve doğal alanların muhafazası için yerel ve ulusal teşvikin yaratılmasında yüksek potansiyele sahiptir.

Bununla birlikte kuş gözlemcileri ve rehberler nadir türlerin rahatsız edilmesini en aza indirmek için özellikle dikkatli davranmalıdırlar.

Kimler Kuş Gözlemcisi Olabilir?
  • Kuşları izlemeye meraklı herkes kuş gözlemcisi olabilir
  • Her meslek gurubunun üyeleri
  • Her yaştakiler

Neden Kuş Gözlemciliği?
  • Arazide memelileri takip etmek çok zordur
  • Memeli gözlemi çoğu zaman ayak izi, dışkı ve fotokapan yöntemleriyle yapılır
  • Kelebekleri tanımlamak zordur
  • Kelebekler bahar ve yaz aylarında görülür
  • Oysa kuşlar her mevsim aktiftir ve görülmeleri kolaydır

Kuş Gözlemi için Nerelere Gidilir?
  • Neredeyse dünya üzerindeki her yerde kuş gözlemi yapabilirsiniz.
  • Göllerde
  • Ormanlarda
  • Denizlerde
  • Parklarda
  • ve başka birçok yerde, hatta evinizin balkonunda

Hangi Mevsimde Kuş Gözlemleriz?
  • Ülkemizde her mevsim farklı kuşları görmek mümkündür
  • Yerli kuşlarımızı tüm yıl
  • Yaz konuklarımızı yazın
  • Kış konuklarımızı kışın
  • Göçmen kuşlarımızı bahar aylarında ve sonbaharda görebiliriz
  • Rastlantısal konukların nerede ve ne zaman karşımıza çıkacağını bilemeyiz

Kuş Gözlemlemek için Ne Kadar Zaman Gerekir?
  • Zaman ayırabildiğiniz her an kuş gözlemi yapabilirsiniz
  • Bazen yarım saatinizi ayırıp kuş gözlemi yapabilir bazen de kamp kurup günlerce arazide kalabilirsiniz

Günün Hangi Saatinde Kuş Gözlemi Yapılır?
  • Sıcak havalarda ötücü kuşlar sabah çok erken saatlerde ve akşamüzeri serininde aktiftir
  • Büyük yırtıcılar ve süzülen bazı kuşlar uçmak için havanın ısınmasını beklerler
  • Baykuşların çoğu ve çobanaldatanlar gece aktiftir

Arazide Nasıl Hareket Ederiz?
  • Mümkün olduğunca sessiz oluruz, bu sayede kuşları daha rahat duyar ve onları daha az rahatsız etmiş oluruz
  • Kalabalık gruplarda birbirimizden ayrılmamak daha fazla kuş türü görmemizi sağlayabilir
  • Arazide tecrübeli gözlemcilerin yakınında durmak öğrenme sürecini hızlandırır

Kuş Gözlem Prensipleri
  • Kuş gözlemci her şeyden önce kuşların hakkına saygı göstermeyi kendine ilke edinir.
  • Kuşları strese sokacak ve tehlikeye atacak tüm etkinliklerden kaçınır.
  • Üreme kolonilerinden, toplu geceleme alanları gibi hassas alanlardan uzak durur ve diğerlerinin de girmemesi için uyarıda bulunur.
  • Nadir ve nesli tehlike altındaki kuşların üreme yerlerini bulduğunda herkese duyurmaz, bu konundaki tedbirleri aldıktan sonra kısıtlı kitlelere raporlama yapar.
  • Doğal yaşam örtüsüne zarar vermemek için olabildiğince yollardan ve patikalardan ayrılmaz.
  • Kuş gözlemci sadece emin olduğu kuşları kayda geçirir ve güvenirliliği temel unsur olarak kabul eder.
  • Grupça yapılan gözlemlerde diğerlerinin haklarını çiğnemez.

İdeal Kuş Gözlemi için Tavsiyeler
  • Etik kuşçuluğa bağlı kal ve etik kuşçulukta ısrarcı ol
  • Mümkün olduğunca yuvalardan ve genç bireylerden uzak dur
  • Tehlike altında ve nadir türlere karşı çok dikkat göster
  • Teyp kullanmayı ve arazide görünmeyi en aza indir
  • Bir kuş seni fark edince daha fazla yaklaşma
  • Kurulmuş olan yollara, patikalara ve yürüyüş parkurlarına bağlı kal
  • Yerel ve az etkili girişimleri destekle
  • Kuş koruma konusunda çalışma yapan sivil toplum kuruluşlarına katkıda bulun
Kuş Gözlemciliği - Süleyman EKŞİOĞLU
(https://docplayer.biz.tr/35248767-Kus-gozlemciligi-suleyman-eksioglu-kus-arastirmalari-dernegi.html)

Kuş Gözlemciliğinin İnsanlar ve Kuşlar İçin Önemi - Önder CIRIK ve Çağan Hakkı ŞEKERCİOĞLU (https://web.stanford.edu/~cagan/TurkceKusculuk.pdf)

Fotoğraflar: https://www.wikihow.com/Bird-Watch

Son erişim: 09.07.2022