Temel Kavramlar


Kertik: Kuş gözlemcilerinin gördükleri tür sayısını ifade etmekte kullanılır, görülen kuş türlerinin çetelesini tutmaktır.

Tür: Ortak özellikler taşıyan ve kendi aralarında döllenerek üreyebilen akraba canlıları içeren biyolojik grup.

Hedef Tür: Kuş gözleminde görülmek istenen tür veya türler.

Pelet: Baykuşlar, bazı yırtıcı kuşlar ve balıkçıllarda kıl, tüy, kemik gibi sindirilemeyen nesnelerin kusularak çıkarılmasıyla oluşan atığa pelet denir. Bir kuşun peletinin içeriği diyetine bağlıdır; pelet böcekler, sindirilemez bitki maddeleri, kemikler, kürk, tüyler, pençeler ve dişlerden oluşabilir. Peletler tür için ayırt edici bir özelliktedir.

Sulak Alan: Su kuşlarının barınma yeri olan bataklık ve sazlıklar. Alçak gelgitte derinliği altı metreyi aşmayan deniz suyu alanlarını da kapsamak üzere, doğal ya da yapay, sürekli ya da geçici, durgun ya da akar, tatlı, acı ya da tuzlu bütün sular ile bataklık, sazlık, ıslak çayır ve turbalıkları ifade eder.

Kuş Göçü: Kuş göçü, kuşların kendi yaşam alanlarına ve yaşam alanlarından yapılan mevsimsel büyük ölçekli harekettir. Her yıl gönüllüler, belirli yerlerde göç eden kuşları sayarlar. Bilim adamları bazı kuşları yakalar ve renkli halka ile bayraklardan oluşan kombinasyonlarla ayaklarını etiketler. Bilim adamları, kuşların göç yollarını belirlemek için hem gönüllülerin sayımlarını hem de etiketlenen kuşların görülmelerini kullanırlar.

KOSKS ( Kış Ortası Su Kuşu Sayımı ): Uluslararası öneme sahip sulak alanların belirlenmesi; IUCN’nin (International Union for Conservation of Nature) kırmızı liste verilerinin güncellenmesi; BirdLife’ın önemli kuş alanları listelerinin güncellenmesi ve Avrupa su kuşu türleri eylem planının güncellenmesi gibi işlere yarayan sayımdır.
 

Kış Ortası Su Kuşu Sayımının Önemi 

  • Sukuşu nüfusunun tahmini
  • Sukuşu sayılarındaki ve dağılımlarındaki değişim
  • Çok az bilinen su kuşları ve alanlar hakkında bilgi artışı
  • Yerel, ulusal ve uluslararası düzeyde su kuşlarının ve sulak alanların önemine karşı farkındalığın artması
  • Eğlence

ÖKA: Önemli Kuş Alanları, kuş türlerinin nesillerini sürdürebilmeleri için, özel anlam taşıyan coğrafyalardır. Önemli Kuş Alanları uluslararası ölçekte öneme sahip olup, kuşların diğer canlı ve ekosistemlerle birlikte devamlılığını sağlamayı amaçlamaktadır. Bu alanlar, BirdLife International tarafından geliştirilen bilimsel kriterlere göre seçilmektedir. Türkiye’de Doğa Derneği tarafından 2004 yılında belirlenen 184 ÖKA bulunuyor.

Korunan Alan: Ekosistem hizmetlerinin ve kültürel değerlerin, tabiatla birlikte uzun vadeli korunması ve devamlılığın sağlanması maksadıyla mevzuatla tanımlanan ve yönetilen coğrafi bir alandır.

Milli Park: Bilimsel ve estetik bakımından, milli ve milletlerarası ender bulunan tabii ve kültürel kaynak değerleri ile koruma, dinlenme ve turizm alanlarına sahip tabiat parçalarıdır.

Tabiat Parkı: Bitki örtüsü ve yaban hayatı özelliğine sahip, manzara bütünlüğü içinde halkın dinlenme ve eğlenmesine uygun tabiat parçalarıdır.

Tabiatı Koruma Alanı: Bilim ve eğitim bakımından önem taşıyan nadir, tehlikeye maruz veya kaybolmaya yüz tutmuş ekosistemler, türler ve tabii olayların meydana getirdiği seçkin örnekleri ihtiva eden ve mutlak korunması gerekli olup sadece bilim ve eğitim amaçlarıyla kullanılmak üzere ayrılmış tabiat parçalarıdır.

Tabiat Anıtı: Tabiat ve tabiat olaylarının meydana getirdiği özelliklere ve bilimsel değere sahip ve milli park esasları dâhilinde korunan tabiat parçalarıdır.
http://www.trakus.org/kods_bird/pdf/79563.pdf
https://www.tarimorman.gov.tr/DKMP/Menu/34/Temel-Kavramlar
https://www.wikihow.com/Be-a-Birdwatcher

(Son erişim: 16/04/2020)