Kelebek Gözlemi İçin Neler Gerekir?
Güneşli günler kelebekleri gözlemlemek için en uygun zamandır. Bu nedenle kelebek gözlemcileri güneşli ve sıcak havalarda kelebeklerin peşine düşerler. Nereye mi giderler? Tabii ki çiçeklerin bol olduğu yerlere. Yani gerekli olan şeylerin başında güneş ve çiçekler gelmektedir.
Kelebek gözleminin verimli bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için iki temel malzeme gerekir. Küçük bir dürbün ve kompakt dijital fotoğraf makinesi kelebek gözlemciliğine başlamak için ideal. Özellikle kuş gözlemcilerinin olmazsa olmazı denebilecek olan dürbün, kelebekleri uzaktan görüp bakabilmek için de kullanışlıdır. Uzun süre konmadan uçan bir kelebeğin peşinden koşmak insanı çok zorlayabilir, ancak böyle bir takibi dürbünle yapıp kelebek uygun bir yere konduğu zaman yaklaşmak daha kolay olacaktır. İdeal bir kelebek gözlem dürbününün minimum netleme mesafesi en fazla 1,5 m olmalıdır. Sekiz kat büyütme sağlayan dürbünler el titremesini engellemek ve hafiflik açısından daha kullanışlıdır.
Gözlemde kullanabileceğiniz diğer bir araç fotoğraf makinesidir. Arazide tanınması zor olan türlerin fotoğraflanması, daha sonra detaylı incelemeye olanak verir. Hatıra fotoğrafı çekimlerinde kullanılan, basit yapılı, kompakt dijital fotoğraf makineleri bile kelebek fotoğrafçılığı için kullanışlıdır. Bir süre sonra, daha hızlı ve daha kaliteli fotoğraflar çekebilmek için daha üst sınıflarda yer alan, değişebilir lensli modellerle kelebek fotoğrafçılığı daha keyifli hale getirilebilir.
Gözlenen veya fotoğrafı çekilen kelebekleri tanımlamak için arazi rehber kitapları kullanılabilir. El kitabı olarak Türkiye’nin Kelebekleri (Ahmet Baytaş, 2019), rehber olarak kullanılabilir. El kitaplarının yanı sıra geçmişte yapılan kapsamlı arazi çalışmaları, kişisel veya topluluklara ait web siteleri de rehber olarak kullanılabilir.
Gözlem için sahaya çıkacaklar, mutlaka yanında not defteri bulundurmalı. Çünkü görülen türü koordinatıyla kaydetmek, hava durumu ve tarih bilgisini yazmak bu işin şiarlarından biri. Kelebek gözlemcileri hangi kelebekleri nerede, ne zaman ve hangi bitkinin çevresinde gördüklerini not defterlerine yazarlar.
Gözlem turuna yalnız çıkmamak daha iyi olacaktır. Ekip arkadaşı hem sohbet hem de ilk yardım için yararlı olacaktır, kaybolmaya karşı gidilecek rota da mutlaka bir yakınla paylaşılmalıdır.
Gölgeliği geniş bir şapka, ense yanıklarını önlemeye yardımcı olacaktır. Yazın bile uzun kollu giysiler giyilmeli. Böylece hem güneş yanığı hem de böcek sokmalarından korunulur. Ayrıca şortla araziye çıkmamakta, kene ve böcek sokmalarına karşı az açık alan bırakmakta fayda var. Bunun yerine bol, çok cepli kargo pantolon tercih dilebilir. Tozluk da özellikle çoraba batan otlar konusunda büyük fayda sağlar. Bununla birlikte yanınızda mutlaka bol su ve ufak bir ilk yardım çantası bulundurun. (Hakan Yıldırım - TRAKEL)
Kelebeğe nasıl yaklaşmalı?
Bilimsel olarak kanıtlanmamış olsa da parlak renkli ve beyaz kıyafetlerin kelebekleri ürkütebildiği düşünülmektedir. Bu sebeple doğayla kaynaşabilecek renkte kıyafetler seçilmesi kelebeklere yaklaşım için fayda sağlayabilecektir.
Alana girdiğinizde yavaş hareket edin. Kelebeğin hareketinizi ve yaydığınız titreşimi algıladığını unutmayın. Kelebeğin size alışmasını bekleyin. Bir süre sonra yakınınızdaki bitkilerden beslenmeye başlayacaktır.
Kelebeğin davranışını gözlemleyin. Bazı türler bölgecidir. Aynı rotada uçar ve genellikle aynı konağa geri döner. Bu durumda sakince konak yakınında pozisyon almak en güzelidir.
Uçan kelebekleri takip edin. Uçan kelebek konaktaki bölgeci türleri harekete geçirip onları fark etmenizi sağlar.
Özellikle kurak alanlardaki su başları ve çamurlu alanlar kelebeğe en kolay yaklaşma imkanını sunarlar. Ayrıca beslenme anında çiçek üzerindeki kelebekler de daha sakin bir şekilde poz vermekte, fotoğrafçı tarafından daha rahat fotoğraflanabilmektedir.
Kelebekler öğlen saatlerinde havanın da o güne ait en sıcak değerlere gelmesi ile birlikte oldukça hareketli olurlar. İyi ve daha rahat fotoğraf çekebilmek için sabahın erken saatlerini ve akşamüstü saatlerini seçmek faydalı olmaktadır. Ancak iyi bir fotoğrafın kaynağı olan doğal ışığı da hesaba katmak oldukça büyük önem taşımaktadır. Fotoğraf makinalarına adapte edilebilecek oldukça modern ve başarılı yapay ışık kaynakları bulunsa da, doğal ışığı kullanmak hem daha kolay hem de daha az masraflı olacaktır.
Güneşli günler kelebekleri gözlemlemek için en uygun zamandır. Bu nedenle kelebek gözlemcileri güneşli ve sıcak havalarda kelebeklerin peşine düşerler. Nereye mi giderler? Tabii ki çiçeklerin bol olduğu yerlere. Yani gerekli olan şeylerin başında güneş ve çiçekler gelmektedir.
Kelebek gözleminin verimli bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için iki temel malzeme gerekir. Küçük bir dürbün ve kompakt dijital fotoğraf makinesi kelebek gözlemciliğine başlamak için ideal. Özellikle kuş gözlemcilerinin olmazsa olmazı denebilecek olan dürbün, kelebekleri uzaktan görüp bakabilmek için de kullanışlıdır. Uzun süre konmadan uçan bir kelebeğin peşinden koşmak insanı çok zorlayabilir, ancak böyle bir takibi dürbünle yapıp kelebek uygun bir yere konduğu zaman yaklaşmak daha kolay olacaktır. İdeal bir kelebek gözlem dürbününün minimum netleme mesafesi en fazla 1,5 m olmalıdır. Sekiz kat büyütme sağlayan dürbünler el titremesini engellemek ve hafiflik açısından daha kullanışlıdır.
Gözlemde kullanabileceğiniz diğer bir araç fotoğraf makinesidir. Arazide tanınması zor olan türlerin fotoğraflanması, daha sonra detaylı incelemeye olanak verir. Hatıra fotoğrafı çekimlerinde kullanılan, basit yapılı, kompakt dijital fotoğraf makineleri bile kelebek fotoğrafçılığı için kullanışlıdır. Bir süre sonra, daha hızlı ve daha kaliteli fotoğraflar çekebilmek için daha üst sınıflarda yer alan, değişebilir lensli modellerle kelebek fotoğrafçılığı daha keyifli hale getirilebilir.
Gözlenen veya fotoğrafı çekilen kelebekleri tanımlamak için arazi rehber kitapları kullanılabilir. El kitabı olarak Türkiye’nin Kelebekleri (Ahmet Baytaş, 2019), rehber olarak kullanılabilir. El kitaplarının yanı sıra geçmişte yapılan kapsamlı arazi çalışmaları, kişisel veya topluluklara ait web siteleri de rehber olarak kullanılabilir.
Gözlem için sahaya çıkacaklar, mutlaka yanında not defteri bulundurmalı. Çünkü görülen türü koordinatıyla kaydetmek, hava durumu ve tarih bilgisini yazmak bu işin şiarlarından biri. Kelebek gözlemcileri hangi kelebekleri nerede, ne zaman ve hangi bitkinin çevresinde gördüklerini not defterlerine yazarlar.
Gözlem turuna yalnız çıkmamak daha iyi olacaktır. Ekip arkadaşı hem sohbet hem de ilk yardım için yararlı olacaktır, kaybolmaya karşı gidilecek rota da mutlaka bir yakınla paylaşılmalıdır.
Gölgeliği geniş bir şapka, ense yanıklarını önlemeye yardımcı olacaktır. Yazın bile uzun kollu giysiler giyilmeli. Böylece hem güneş yanığı hem de böcek sokmalarından korunulur. Ayrıca şortla araziye çıkmamakta, kene ve böcek sokmalarına karşı az açık alan bırakmakta fayda var. Bunun yerine bol, çok cepli kargo pantolon tercih dilebilir. Tozluk da özellikle çoraba batan otlar konusunda büyük fayda sağlar. Bununla birlikte yanınızda mutlaka bol su ve ufak bir ilk yardım çantası bulundurun. (Hakan Yıldırım - TRAKEL)
Kelebeğe nasıl yaklaşmalı?
Bilimsel olarak kanıtlanmamış olsa da parlak renkli ve beyaz kıyafetlerin kelebekleri ürkütebildiği düşünülmektedir. Bu sebeple doğayla kaynaşabilecek renkte kıyafetler seçilmesi kelebeklere yaklaşım için fayda sağlayabilecektir.
Alana girdiğinizde yavaş hareket edin. Kelebeğin hareketinizi ve yaydığınız titreşimi algıladığını unutmayın. Kelebeğin size alışmasını bekleyin. Bir süre sonra yakınınızdaki bitkilerden beslenmeye başlayacaktır.
Kelebeğin davranışını gözlemleyin. Bazı türler bölgecidir. Aynı rotada uçar ve genellikle aynı konağa geri döner. Bu durumda sakince konak yakınında pozisyon almak en güzelidir.
Uçan kelebekleri takip edin. Uçan kelebek konaktaki bölgeci türleri harekete geçirip onları fark etmenizi sağlar.
Özellikle kurak alanlardaki su başları ve çamurlu alanlar kelebeğe en kolay yaklaşma imkanını sunarlar. Ayrıca beslenme anında çiçek üzerindeki kelebekler de daha sakin bir şekilde poz vermekte, fotoğrafçı tarafından daha rahat fotoğraflanabilmektedir.
Kelebekler öğlen saatlerinde havanın da o güne ait en sıcak değerlere gelmesi ile birlikte oldukça hareketli olurlar. İyi ve daha rahat fotoğraf çekebilmek için sabahın erken saatlerini ve akşamüstü saatlerini seçmek faydalı olmaktadır. Ancak iyi bir fotoğrafın kaynağı olan doğal ışığı da hesaba katmak oldukça büyük önem taşımaktadır. Fotoğraf makinalarına adapte edilebilecek oldukça modern ve başarılı yapay ışık kaynakları bulunsa da, doğal ışığı kullanmak hem daha kolay hem de daha az masraflı olacaktır.
